Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2017

Ecce promo

Τρέφω μια πηγαία απέχθεια προς τις διαφημιστικές εταιρείες. Η απέχθειά μου αυτή δεν προέρχεται τόσο από την πεποίθηση οτι οι διαφημιστικές πουλάνε πολύ ακριβό αέρα, διαμορφώνουν συνειδήσεις κατά το δοκούν ή δημιουργούν ανύπαρκτες ανάγκες όσο από την προσωπική μου εμπειρία. Έτυχε πριν κάποια χρόνια να εργαστώ σε μια. Ως σύγχρονος πολίτης του δυτικού μοντέλου παραγωγής χρειάστηκε μέχρι τώρα να αλλάξω διάφορα επαγγέλματα και εργοδότες. Η συγκεκριμένη δουλειά ήταν η χειρότερη που έχω κάνει στη ζωή μου.

Η εταιρία "Δημιουργικού σχεδιασμού και έντυπης επικοινωνίας" ασχολιόταν με την παραγωγή πάσης φύσεως εντύπων. Η δική μου "αρμοδιότητα" εκεί είχε να κάνει με τις διεκπεραιώσεις. Δηλαδή ήμουν η τελευταία τρύπα της φλογέρας. Μου είχαν παραχωρήσει ένα κινέζικο παπί πενηντάρι ερυθρού χρώματος που βάφτισα Μάο. Η εταιρία ήταν θυγατρική εκδοτικής εταιρίας περιοδικού τύπου, ιδιοκτησίας κάποιου πρώην αριστεριστή. Το όνομα ήταν πολύ ταιριαστό. Όμως πέρα από το όνομα, το συγκεκριμένο δίκυκλο ήταν στη χειρότερη κατάσταση στην οποία θα μπορούσε να βρεθεί οποιοδήποτε δίκυκλο. Ειρωνεία αν σκεφτεί κανείς πως η μητρική εταιρία ξεκίνησε εκδίδοντας περιοδικά μοτοσυκλέτας που στις σελίδες τους αναπτύσσεται όλη η δεοντολογία περί οδικής ασφάλειας. Δεν ξέρω αν σας έτυχε ποτέ να έχετε πρώην αριστεριστή εργοδότη. Εγώ στη σταδιοδρομία μου έπεσα πάνω σε δύο. Οι αριστεριστές της γενιάς του πολυτεχνείου ιστορικά ακολούθησαν δύο δρόμους. Αυτόν της οικολογίας ως μιας νέας μορφής αντικαπιταλιστικού αγώνα και αυτόν του καπιταλισμού, ως βασιλικότεροι των βασιλέων. Ο βασιλιάς όμως πέθανε και ζήτω ο βασιλιάς οπότε πάμε πάλι στο θέμα μας που είναι οι διαφημιστικές εταιρίες. Κάθε πρωί έπαιρνα το Μάο και αφού τελείωνα τις διάφορες διεκπεραιώσεις σε τράπεζες υπηρεσίες και εταιρίες ξεκινούσα τη "μεγάλη πορεία" μου προς τα τυπογραφεία της Αττικής. Κοροπί, Μαρκόπουλο, Γλυκά νερά, Νέα Λιόσια, Ζεφύρι, Μενίδι και Άγιο Στέφανο. Ο Μάο κροταλίζοντας αδιάκοπα και κραδαίνοντας τους κραδασμούς του, όργωνε εθνικές οδούς, λεωφόρους και στενά σε χαρτογραφημένες και αχαρτογράφητες περιοχές μεταφέροντας φακέλους, χρήματα, φίλμ, δείγματα αλλά και τελικά προϊόντα σε μεγάλα βαριά πακέτα θέτοντας σε κίνηση τη μηχανή της παραγωγής ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών.

Η δουλειά στην πραγματικότητα δεν ήταν πολλή. Η παντελής έλλειψη οργάνωσής της όμως την έκανε δυσθεώρητη. Η εταιρία διέθετε ένα διευθυντή, ένα διευθύνοντα σύμβουλο, δύο γραφίστες, μια υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων (πρώην τηλεφωνήτρια), μια λογίστρια, μια γραμματέα, έναν υπεύθυνο παραγωγής κι εμένα. Συνεπώς, μιας και ο υπεύθυνος παραγωγής ήταν επιφορτισμένος με το έργο της επίβλεψης όλη η ευθύνη για την υλοποίηση των προγραμματισμένων δραστηριοτήτων ήταν δική μου, με τον προγραμματισμό της οποίας δεν ασχολήθηκε ποτέ κανείς τους. Έτσι με απλά λόγια ήμουν αναγκασμένος να τρέχω από τη μία άκρη του λεκανοπεδίου στην άλλη και μετά να επαναλαμβάνω τις ίδιες διαδρομές επειδή πάντα κάποιος θυμόταν την τελευταία στιγμή τις προς διεκπεραίωση εργασίες. Φυσικά ωράριο δεν τηρήθηκε ποτέ μιας και όλα ήταν έκτακτα. Καθημερινά δηλαδή αναγκαζόμουν να "πεταχτώ" μέχρι το Κοροπί, να παραλάβω ένα μικρό έργο μερικών χαρτοκιβωτίων, να το φορτώσω στον Κινέζο και να το παραδώσω στη Γλυφάδα. Μετά επιστρέφοντας κάποιος θυμόταν πως έπρεπε να παραδώσει κάτι φιλμάκια στο τυπογραφείο που είχα επισκεφτεί πριν μια ώρα και έτσι ξανα"πεταγόμουν" ως το Κοροπί ανεξάρτητα από το αν έβρεχε, χιόνιζε ή με έψηνε ο ήλιος. Για την υπερωριακή απασχόλησή μου, μου δόθηκε μια αύξηση της τάξεως των τριάντα ευρώ μηνιαίως και ο μισθός μου εκτινάχτηκε από τα πεντακόσια εβδομήντα του βασικού στα εξακόσια. Εκτός των οικονομικών μου απολαβών ελάμβανα και τακτική ηθική αμοιβή δια της διαβεβαιώσεως ότι αν ήμουν καλό κι εργατικό παιδί θα είχα την ευκαιρία μελοντικά να ανέλθω και την κλίμακα της ιεραρχίας.

Βλέπετε οι φωστήρες του μάνατζμεντ έχουν θεοποιήσει τον τριτογενή τομέα, δηλαδή τις άϋλες υπηρεσίες όπως πχ τις δημόσιες σχέσεις και αγνοούν παντελώς το αξίωμα της οικονομικής θεωρίας που λέει πως οι υπηρεσίες αυτές προϋποθέτουν την παραγωγή υλικών αγαθών. Βαθιά μέσα τους αισθάνονται πως τα υλικά αγαθά που αυτοί καλούνται να διαχειριστούν παράγονται από μόνα τους, φυτρώνουν και θεωρούν πως μ' αυτά δε χρειάζεται ν' ασχοληθούν καθόλου. Η ελαχιστοποίηση δε του κόστους παραγωγής αφορά πάντοτε κατά ένα περίεργο τρόπο τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, ποτέ τους ασύμμετρα απειλητικούς μισθούς τους. Είναι οι ίδιοι που ως άλλοι θεοί όρισαν τέταρτο παραγωγικό συντελεστή την επιχειρηματικότητα, εξαιρώντας την από την απλή εργασία. Κάπως έτσι όμως οδηγούμαστε στις κρίσεις είτε αυτές είναι συνειδήσεως είτε οικονομικές.

Για τη δουλειά μου δεν παραπονέθηκα ποτέ. Το ποτήρι όμως ξεχείλισε όταν μοιράστηκε στο προσωπικό ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο καλούμασταν να απαντήσουμε υποχρεωτικά ποιά ήταν η άποψή μας για την εταιρία, σε ποιό βαθμό ήμασταν ευχαριστημένοι από την εργασία μας και να προτείνουμε ιδέες για την βελτίωση της παραγωγής. Κατά πρώτον η άποψη μου για την εργασία μου αποτελεί προσωπική άποψη την οποία εκφράζω είτε παραμένοντας σε αυτή είτε παραιτούμενος. Και αυτό αποτελεί θεμέλιο της ελεύθερης αγοράς. Κατά δεύτερο οι φωστήρες της διοίκησης που λάμβαναν μισθό πενταπλάσιο του δικού μου με καλούσαν τώρα να κάνω τη δική τους δουλειά. Να τους δώσω τις ιδέες και τους προβληματισμούς μου σχετικά με τις ελλείψεις και τις δυσλειτουργίες της επιχείρησης που διηύθυναν ενώ ταυτόχρονα κώφευαν στις καθημερινές διαμαρτυρίες και παρακλήσεις μου. Εγώ, η τελευταία τρύπα της φλογέρας. Όχι κύριοι, αυτή είναι δική σας δουλειά. Γι αυτό πληρώνεστε.

Μετά από έντεκα μήνες σκληρής εργασίας παραιτήθηκα. Δε με χάλασε καθόλου.
Η πορεία μου διασταυρώθηκε κι άλλες φορές με διαφημιστικές. Περιέργως σε κάθε περίπτωση αντιμετώπισα τη διάθεση "μας έχεις ανάγκη και δε σε έχουμε". Προσωπικά πιστεύω πως σε κάθε συνεργασία κάτι τέτοιο δεν μπορεί να υφίσταται. Κανείς δεν έχει ανάγκη κανέναν. Ο επαγγελματισμός μου δε μου επιτρέπει να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Αν πρόκειται για συνεργασία. Όμως δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Όλα αυτά κάθε φορά μου θυμίζουν την καθαρίστρια στο "Νόημα της ζωής" των Monty python.
Ήλπιζα οι συμπεριφορές αυτού του είδους να αρχίσουν να αναθεωρούνται με την οικονομική κρίση.  Εις μάτην.

(Αναρτήθηκε αρχικά στο blog Brazilastateofmind στις 4 Δεκ. 2008)